Iedere veranderende organisatie en ieder veranderteam kan in een voorspelbare loop terechtkomen van weerstand en gedoe. Of ze kunnen de vloek van de loop doorbreken door onderweg te leren. Groundhog day of happy end: that’s the question.
Begin juni overleed mijn moeder. Haar levensverhaal eindigde. Tegelijkertijd gingen de verhalen over haar stromen – bij mij en anderen. Er kwamen mooie, ontroerende, grappige, kenmerkende, lieve en soms minder mooie verhalen naar boven. Al die verhalen samen lieten zien wie mijn moeder was.
Voor mij is het aanleiding om weer eens stil te staan bij deze vragen en de noodzaak om verhalen in te zetten wanneer je mensen mee wilt krijgen in een verandering:
• Waarom zitten we allemaal vol verhalen – ook al zien we onszelf vaak niet als goede verhalenvertellers?
• Waardoor zijn onze verhalen over hetzelfde zo verschillend – ook al maken we hetzelfde mee?
• Waarom kunnen we juist in ons werk en in verandering niet zonder verhalen – al denken sommigen daar echt anders?
Echte verandering gebeurt niet door bordjes te verhangen, mensen op training te sturen, een nieuwe visie op intranet te zetten of een roadshow langs de afdelingen te houden. Maar door gesprekken en dialoog. “Veranderen is meer dan wat ook door middel van taal en communicatie een nieuwe werkelijkheid creëren”, zeggen De Caluwé en Vermaak daarover. Maar kunnen we dat nog: goede gesprekken voeren en een dialoog op gang krijgen en houden? En hoe kan storylistening daarbij helpen?
Op Volkskrant.nl pleit gastcolumnist Tineke Bennema ervoor om op te houden met verhalen vertellen en ons op de data te richten [1]. Zij is de laatste tijd niet de enige. Het laat zien dat er nog veel onbekendheid is met het vak Business Storytelling (& storylistening). Dat vak is bovendien niet synoniem aan marketing, zoals Bennema ook suggereert, maar draait allereerst om identiteit, verbinding en organisatieontwikkeling. Juist organisaties die niet luisteren naar de onderstroomverhalen die er zijn en zich beperken tot bovenstroomdata, komen zichzelf snoeihard tegen in de zoveelste geldverslindende, frustrerende, mislukte verandering. En in de gapende kloof tussen leiding en medewerkers. Tijd dus om wat recht te zetten: data en verhalen staan niet tegenover elkaar, maar hebben bestaansrecht náást en in relatie elkaar. Verhalen zijn data met een ziel, zoals onderzoeker Brené Brown het verwoordt.
Fascinerend om te zien hoe we voordehand liggende principes uit ons eigen leven (en onze waarden!) loslaten wanneer we in onze organisaties aan de slag gaan. Zeker in verandering. Juist onze inzichten uit ‘het leven’ kunnen ons helpen om soepeler te veranderen.
Vrijdag ontmoette ik Cody Keenan, speechschrijver en ghostwriter van Obama. Als business storyteller én speechschrijver was ik blij met zijn kernboodschap: de 3 geheimen van een goede speech zijn authenticiteit, empathie en… storytelling. En wat voor Obama geldt, geldt voor iedere leider en leidinggevende die mensen wil raken en bewegen…
Ik ging naar Amsterdam om Barack Obama over leiderschap te horen spreken. In Londen woonde ik een avond bij met Salman Rushdie. Intussen las ik in één ruk Homo Sapiens (en Homo Deus) van de Israëlische historicus Yuval Noah Harari uit. Alle drie hadden ze het over verhalen, verhalen, verhalen….
Het verhaal over de slapeloze nachten van ‘Gert’ illustreert waarom de cascade in verandercommunicatie niet erg effectief is. Hoe breng je met storytelling wél een betekenisvolle dialoog op gang?
