Anders naar elkaar luisteren (storylistening) en ruimte geven aan de onderstroom (het niet-rationele) vormen niet alleen een antwoord op organisatievragen als:
- We hebben een nieuwe koers; hoe krijgen we medewerkers daarin mee?
- Waarom is er toch zoveel weerstand tegen de verandering?
- Hoe halen we de buitenwereld binnen?
- Hoe versterken we onze identiteit?
- Hoe komen we van onze klaagcultuur af?
- Hoe krijgen we al onze medewerkers zover dat ze een nieuwe werkwijze omarmen?
Echt anders naar elkaar luisteren heeft ook grote impact op employee engagement. We zagen dat in alle praktijkvoorbeelden in ons nieuwe boek, Storylistening. En dat is een heel bijzondere bijvangst, want laat employee engagement nu net iets zijn waar erg veel organisaties mee worstelen!
Niet best
Expert Kevin Kruse definieert employee engagement als: de emotionele verbinding van een medewerker met een organisatie en de doelen van een organisatie, die maken dat iemand bereid is om ‘die extra, op zich niet verplichte meter’ te maken. En wereldwijd is het daar niet best mee gesteld. Volgens metingen van het Amerikaanse onderzoeks- en adviesbureau Gallup in 2017 is 17% van de medewerkers wereldwijd zo emotioneel betrokken dat ze die extra meter maken. In West-Europa is dit ongeveer 19%. Maar ongeveer 70% van de medewerkers is nauwelijks emotioneel betrokken. Dat is ernstig, want onderzoek laat óók zien dat juist employee engagement voor organisaties het verschil maakt in termen van succes. Organisaties die hoog scoren op employee engagement scoren ook hoog op (financiële) prestaties. Dat bijna 10% van de mensen hun werk niet als zinvol ervaart en nog eens 70% aan dat nut twijfelt, is ernstig en reden tot zorg: voor organisaties, die daardoor onderpresteren, maar vooral voor mensen zelf. Stress en burn-outklachten liggen op de loer.
Geen wonder dat organisaties veel tijd, geld en energie investeren in het verbeteren van employee engagement. Er worden kostbare employer branding-programma’s opgetuigd, vitaliteitsweken georganiseerd, coaching aangeboden, kantoortuinen worden vrolijk ingericht en in de kantines verschijnen vegan maaltijden. Op zich allemaal waardevol. Maar duurzame employee engagement zit hem niet in dit soort interventies. Het draait om het gevoel zinvol werk te doen. Voor steeds meer mensen is dat oneindig veel belangrijker dan de hoogte van hun salaris, de kans op promotie of een prettige werkomgeving. Het gevoel zinvol werk te doen helpt hen om beter te presteren en aan het eind van de dag met meer voldoening en energie naar huis te gaan.
Zingevingsgesprekken en zingevingsverhalen
Uit de praktijkvoorbeelden in ons nieuwe boek Storylistening bleek dat luisteren naar onderstroomverhalen niet alleen hielp om een hardnekkig vraagstuk op te lossen, maar ook leidde tot diepere verbondenheid tussen een medewerker en de organisatie, tussen medewerkers onderling en tussen een medewerker en zijn eigen drijfveren.
Voor ons was de conclusie duidelijk: zingevingsgesprekken zouden in iedere organisatie permanent gevoerd moeten worden. Gesprekken waarin betekenis wordt gegeven aan de missie of purpose van een organisatie en waarin persoonlijke zingevingsverhalen worden verkend en gedeeld. De wereld van nu is namelijk steeds meer waardegedreven. Organisaties ontkomen er niet aan om over hun toegevoegde waarde na te denken en daarover te communiceren. En hoe meer de toegevoegde waarde en missie van een organisatie in lijn ligt met de persoonlijke waarden en drijfveren van medewerkers, hoe steviger de verbinding tussen die twee. Zingevingsverhalen zijn de gouden sleutel tot employee engagement.
Misverstand
Eén mogelijk misverstand wil ik meteen maar rechtzetten. Zingevingsverhalen zijn niet alleen te vinden waar ‘zinvol’ werk wordt gedaan. Misschien gaan we ervan uit dat vooral politiemannen en -vrouwen, ambulancerijders, verzorgenden en leerkrachten intrinsiek zinvol werk doen. Maar wat zinvol is, is voor iedereen verschillend. Denk dus ook niet dat iemand in een positie die we zelf interessant vinden, vanzelfsprekend een beter zingevingsverhaal heeft dan iemand in een positie die we ‘minder interessant’ vinden. Ooit vroeg een communicatieprofessional die met zingevingsverhalen aan de slag wilde: ‘De mensen op de administratie, beveiliging of schoonmaak hoef ik er toch niet bij te betrekken?’ ‘Stel je zingevingsvraag maar en kijk wat er gebeurt’, raadde ik aan. Kort daarna mailde ze dit verhaal van een beveiliger…
Ik ben belangrijk voor hen
Ik ben naar mijn oom genoemd en was als kind vaak bij mijn oom en tante. Ze hadden een winkel en daar mocht ik spelen. Later heb ik hen ook vaak geholpen. Totdat het winkeltje van mijn oom en tante overvallen werd. Het was maandenlang het gesprek binnen de familie. Mijn oom en tante waren er kapot van. Dat merkte ik zelfs als kind. Ze werden bang en achterdochtig. Ik mocht ook nooit meer komen helpen. Wat ik verschrikkelijk vond, want die winkel was ook een beetje míjn tweede huis geworden. Ik weet nog precies hoe het er rook! Ze zijn later nóg twee keer overvallen. Zelf kwamen ze er steeds goed vanaf. Nou ja, op een bepaalde manier dan. Want ik zag hoe het aan hen vrat. De frustratie dat je een dag zó hard hebt gewerkt en dat aan het eind daarvan iemand er met alles vandoor gaat. Ik zag vooral mijn oom kleiner en kleiner worden. Uiteindelijk hebben ze de winkel verkocht. Sindsdien heb ik hen nooit meer echt vrolijk gezien. Ze waren het plezier in hun leven kwijt. Hun contacten, de praatjes met klanten. Dat ik in de beveiliging werk, heeft alles te maken met mijn oom en tante. Ik zorg voor veiligheid in dit complex. Onveiligheid is verschrikkelijk voor mensen. Of het nou hun eigen zaak is of niet. Ik ben er trots op dat ik dit werk doe. Ik zorg ervoor dat niemand bang de deur in of uit hoeft en drie keer over zijn schouder moet kijken. Zoals mijn oom en tante op het laatst deden. Dat mensen mij hier nauwelijks zien staan of nauwelijks groeten, vind ik niet erg. Ik weet dat ik belangrijk ben voor hen – al weten ze het zelf misschien niet eens!
Storylistening staat vol met dit soort ontroerende persoonlijke microstories én voorbeelden van langere verhaallijnen, zoals verander- en visieverhalen. Uit heel verschillende organisaties: van gemeente Amsterdam tot Rabobank; van een GGD tot een Shared Service Center. En behalve al deze voorbeelden, krijg je praktische handvatten om zelf aan de slag te gaan. Om het gesprek over zingeving te kunnen voeren, om anders naar elkaar te gaan luisteren en een dialoog te starten en op gang te houden die mensen met elkaar verbindt. Luisteren – het is tegelijkertijd de moeilijkste én de makkelijkste weg naar échte betrokkenheid!
Annet Scheringa
Meer weten over het boek Storylistening? Lees hier.
Nieuwsgierig naar de training bij het boek? Kijk hier.
