Als voorbereiding op het Business Storytellingcongres op 28 november had ik een afspraak met onze gloednieuwe hoogleraar Narratieve Communicatie, José Sanders. Zij is een van de sprekers tijdens het congres. Ze prikkelde mij meteen met mooie uitspraken. Een van haar uitspraken (de rest krijg je tijdens het congres vast te horen!) gaf me meteen kippenvel:
Wie zich serieus inlaat met storytelling, zet zichzelf op het spel.
Wow, wat herken ik die goed! In veel opzichten.
Want wie zich serieus met verhalen en storytelling in organisaties inlaat, durft te werken met echte, persoonlijke verhalen. En blijft weg van de mooie praatjes die ook als storytelling worden verkocht. Maar die echte, persoonlijke verhalen zijn kwetsbaar. Ze laten altijd zien waar je als mens of organisatie keihard tegenaan gelopen bent, waar je mee worstelt of waar je mee te dealen hebt. Want zonder worsteling is er immers helemaal geen verhaal.
Wie die kwetsbare verhalen durft in te zetten om zichzelf of z’n organisatie zichtbaar te maken, richting te geven, te veranderen of in beweging te zetten, zet zichzelf dus een beetje op het spel. Want wát als anderen de kracht van je kwetsbare verhaal niet vatten? Wát als ze je verhaal meewarig ontvangen. Of erger nog: negeren? Dat doet oprechte pijn.
Maar wát als de ware betekenis van je verhaal wél wordt gezien? Dan vallen er schellen van de ogen. Dan ontstaat er energie. Dan kun je opeens bergen verzetten met elkaar! Durft jouw organisatie zich zo ‘op het spel’ te zetten? Of kiest ze liever voor de veilige weg?
Als StoryPractitioner moet ik mezelf ook keer op keer op het spel zetten. Steeds als ik met een organisatie, team of professional aan de slag ga met verhalen, is het spannend: Welke verhalen krijgen we te zien? Lukt het deze keer ook weer om een geloofwaardig verhaal te ontwikkelen? Lukt het mij om de organisatie, het team of de professional zo ver te krijgen dat het verhaal verteld mag worden? En heeft het dan inderdaad het effect dat ik als perspectief heb voorgehouden? Bijna altijd gaat het goed en komen we tot mooie resultaten. Regelmatig overtreft het effect van een verhaal zelfs onze stoutste verwachtingen. En een enkele keer werkt het minder goed.
Want ook storytelling geeft geen garantie op succes, ook al is het ’t krachtigste instrument dat ik ken. Wat helpt, is zorgen dat je het instrument door en door kent, dat je het zorgvuldig inzet en dat je je vooral niet laat meeslepen door het verlangen om op een achternamiddag grootse dingen voor elkaar te krijgen. En lef hebben.
Ook op een andere manier moet ik mij als StoryPractitioner op het spel zetten. Of liever gezegd: in het spel. Ooit las ik ergens: “Never trust a storyteller who doesn’t share her or his own personal story.” Daar ben ik het van harte mee eens. Het is een mooie toetssteen voor als je op zoek bent naar een StoryPractitioner. Vraag gerust: Wat is jouw verhaal? En als daar geen verhaal als antwoord op komt, zoek dan vooral verder! Ik vertel dus ook regelmatig mijn verhalen. Verhalen die laten zien wie ik ben. Waar ik voor sta. Geen mooie praatjes. Maar kogelronde verhalen. Dus mét worsteling, dilemma of blooper. En het is iedere keer opnieuw spannend.
Hetzelfde vraag ik van bijvoorbeeld de leiders met wie ik aan hun toespraken werk. Ik help hen om hun zakelijke boodschappen in een heldere verhaallijn neer te zetten. Die heldere verhaallijn kan niet zonder persoonlijke microstories die de zakelijke en vaak abstracte boodschap tot leven brengen. Ook deze leiders moeten zichzelf dus op het spel zetten wanneer zij storytelling serieus willen inzetten. Van mij als facilitator vraagt dit, dat ik met hen aan het zelfvertrouwen werk om dit te kunnen doen. Daarom ben ik ook zo trots op hen als ze hun angst (want dat is het soms echt!) weten te overwinnen. En daarom ben ik ook zo blij voor hen als er opeens weer verbinding ontstaat tussen hen en hun medewerkers.
Ja, wie zich serieus inlaat met storytelling of liever gezegd: wie zich inlaat met serieuze storytelling, moet het lef hebben zichzelf op het spel te zetten. Of liever gezegd: op het speelveld. Maar na 12 jaar serieus werken met storytelling weet ik dat het meer dan de moeite waard is. Dat het leidt tot waardevolle en andere gesprekken. Tot verbinding en er weer samen de schouders onder zetten. Tot basis voor dialoog. Tot inzichten die nodig zijn om een organisatie, team of mens verder te brengen en te versterken. Om doelen te realiseren.
Het was een mooi gesprek dat ik met José Sanders had. Een gesprek dat naar meer smaakte. Daarom ben ik ontzettend blij dat ze er is, op 28 november.
En jij? Ben jij erbij? Wil je de kracht van verhalen ervaren? Wil je kritisch meedenken en -praten over ons mooie vak? Wil je samen leren en geïnspireerd worden? Kortom, wil je serieus met serieuze storytelling aan de slag? Kom dan naar het Business Storytelling Congres in Utrecht op 28 november. Je bent meer dan welkom!
Annet Scheringa, TheStoryConnection, oktober 2017
Op dit artikel berust ©. Je bent van harte welkom het over te nemen, maar alleen met vermelding van auteursnaam en website www.thestoryconnection.nl. Laat je even weten wanneer je iets overneemt?
